DIŞ GEBELİK NEDİR?
Döllenmiş bir kadın yumurtası, normal yerleşim yeri olan rahim (uterus) boşluğunun dışında yerleşirse, buna dış gebelik denir.
Dış gebeliklerin çoğunluğu fallop tüplerinde oluşur.Nadiren, dış gebelik overlerden birisinde, servikste (rahim ağzı), veya pelvis içindeki diğer organlarda yerleşebilir.
Normal dışı bu gebeliğin çoğu zaman gelişim ve yaşam şansı yoktur ve çoğu durumda embriyo gelişmez.Tanı konmuş olguların büyük kısmı cerrahi olarak, bir kısmı ise tıbbi olarak tedavi edilir.
DIŞ GEBELİK BULGULARI NELERDİR ?
En yaygın şikayet ve bulgular şunlardır :
- adet gecikmesi
- vaginal kanama
- pozitif gebelik testi
- alt karın ağrısı
- baygınlık, halsizlik
Dış gebelik başlangıçta normal bir gebelik gibi gelişir. Aynı, gebelik bulgularını ortaya çıkartır (memelerde hassasiyet, bulantı gibi). Bununla birlikte bazı kadınlarda bu tür gebelik bulguları yoktur. Vaginal kanama, önemsiz bir kanamadan, normal adet kanamasına kadar değişik formlarda olabilir.
Eğer siz bir gebeyseniz ve karnınızın alt kısmında tek taraflı ,uzun süreli ve devamlı bir ağrınız varsa veya ani başlayan bir ağrıdan şikayetçiyseniz, doktorunuzla temasa geçmelisiniz.
Bu önemli bir durumdur.Çünkü, bir dış gebelik yırtılmış ve bir iç kanamaya sebep olmuşsa hayatı tehdit edicidir.
NİÇİN DIŞ GEBELİK MEYDANA GELİR?
Normal bir gebelikte, yumurta erkeğin sperm hücresi tarafından fallopian tüpte döllenir ve daha sonra rahim boşluğuna taşınarak, burada tutunur. Buna implantasyon denir. Bu taşınma işlemini fallop tüplerinin içini döşeyen silia denilen parmaksı oluşumlar gerçekleştirir.
Bir kadının dış gebelik olasılığını artıran risk faktörleri olabilir.
- Önceden geçirilmiş fallop tüp cerrahisi veya fallop tüp iltihaplanması (PID). Bunlar tüplerin içini döşeyen siliaların hareketini bozarak, döllenmiş yumurtanın yanlış yere yerleşmesine sebep olabilir.
- Önceden geçirilmiş dış gebelik.
- Spiral (RIA) veya sadece progestron içeren kontraseptiv kullanırken gebelik oluşması.
- IVF yöntemiyle gebelik oluşması (test tüp yöntemi).
Bununla beraber, dış gebelik meydana gelmiş kadınların çoğu bu risk faktörlerinden herhangi birisine sahip değildir.
DIŞ GEBELİK NASIL ANLAŞILIR ?
İdrarda yapılan gebelik testi hemen daima pozitiftir. Şüpheli durumlarda kandan gebelik testi yapılabilir. Dış gebelik vakalarında sıklıkla rahim, son adet tarihine göre beklendiğinden daha küçüktür.
Ultrason taraması doktorun olası bir düşük, rahim içinde devam eden normal bir gebelik yada dış gebelik ayrımını yapmasına yardımcı olur.
Hastanın muayene bulguları, kanda gebelik hormonu (BHCG) düzeyi ve hastanın semptomları yol göstericidir. Şüpheli durumlarda 48 saatlik ßhcg takibi uygun olabilir.
DIŞ GEBELİK NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
Şüpheli bir durumda jinekolog tanıyı doğrulamak için laparoskopi yapar. Laparoskopi karından küçük bir kesiyle yapılır ve genellikle dış gebelik de bu yolla alınabilir. Bununla birlikte bazı durumlarda açık cerrahiye başvurmak gerekebilir. Bu durumlar bir iç kanama varlığı veya laparoskopi ile dış gebeliğin uzaklaştırılamamasıdır.
Cerrahiye alternatif bir tedavi ise hücre çoğalmasını engelleyen bir ilaç olan mttrxt kullanılmasıdır. Ancak başarı oranları cerrahiye göre daha düşüktür.
BUNDAN SONRAKİ GEBELİKLER NASIL ETKİLENİR ?
Bu, özellikle diğer fallopian tüpün normal olup olmadığına bağlıdır. Kabaca oranlamak gerekirse; daha önce dış gebelik geçirmiş bir kadının sonraki gebeliklerinde % 20 ihtimalle tekrar dış gebelik görülecektir.% 30 ihtimalle tekrar gebe kalamayacaktır. % 50 ihtimalle bundan sonraki gebelikler gayet normal olacaktır.