Serviks kanserinden korunmak için, 2008 yılından itibaren batı ülkelerinde 2 yeni aşı kullanılmaya başlamıştır. Gardasil (Merck) ve Cervarix (Glaxo).
Her iki aşı da, Human papilloma virüs grubundan HPV 16 ve 18 tiplerine karşı etkilidir. HPV 16 ve 18 serviks kanserlerinin yaklaşık % 70’inden sorumludurlar. Gardasil, ayrıca HPV 6 ve 11 tiplerine karşı da etki göstermektedir. HPV 6 ve 11 genital siğillerin yaklaşık % 90’ından sorumludurlar.
SERVİKAL ( RAHİM AĞZI ) KANSER NEDİR?
Servikal kanser kadınlarda en sık görülen 2. kanser türüdür. Gelişmekte olan ülkelerde kansere bağlı kadın ölümlerinin en büyük sebebidir. Dünyada her yıl yaklaşık 250.000 kadın ölümüne sebep olmaktadır. Gelişmiş ülkelerde smear testinin yaygınlaşması sebebiyle bu oran düşmektedir.
SERVİKAL KANSER RİSK FAKTÖRLERİ:
- Sigara
- Sosyokültürel olarak düşük yaşam kalitesi
- Erken yaş cinsellik
- Çok eşlilik
- Çok gebelik sayısı
Fakat hiçbir risk faktörü bulunmayan kadınlarda da Servikal kanser görülebilmektedir.
HPV NEDİR?
Temel olarak cinsellikle bulaşan bir virüstür. Batı ülkelerinde kadınların % 80 ‘inden fazlası hayatlarının herhangi bir döneminde bu virüsle karşılaşmaktadırlar. Ancak genellikle kanser oluşmamaktadır. Çoğu vakada vücut bir süre sonra bu virüsü yenmektedir. HPV’ nin 100’ den fazla tipi vardır. 15 kadarı potansiyel kanser sebebidir. Bunların içinde en önemlileri 16 ve 18 tipleridir. HPV 6 ve 11 genital siğillerle ilişkiliyken diğer bazı HPV tipleri bir takım vulva, vagina, anus ve penis kanserleriyle ilişkilidir.
HPV MEVCUDIYETINI NASIL ANLAYABILIRIZ?
Maalesef günümüzde HPV varlığını ortaya koyacak rutin bir test yoktur. HPV vücudumuza girdikten sonra herhangi bir belirti oluşturmaz. Smear testinde prekanseroz değişiklikler görülmediği sürece virüsün varlığı anlaşılamaz. Smear testi ile, herhangi bir semptom ortaya çıkmadan çok önce lezyonlar saptanabilir.
NE TÜR AŞILAR VARDIR?
HPV’ ye karşı 2 yeni aşı vardır. Gardasil ve Cervarix.
GARDASİL: HPV ‘nin dört tipine ( 16, 18, 6 ve 11 ) karşı etkilidir. HPV 16 ve 18 servikal kanserlerin yaklaşık % 70 inden sorumludur. HPV 6 ve 11 ise genital siğillerin yaklaşık %90’ından sorumlu olup servikal kanserlerle ilişkisizdir. Tüm HPV tiplerine karşı koruyucu olmadığından tüm servikal kanserleri önleyemez.
CERVARİX: HPV’nin iki tipine (16 ve 18 ) karşı etkilidir. HPV 16 ve 18 servikal kanserlerin yaklaşık % 70 inden sorumludur. İngiltere’de 2008 yılında rutin aşılama programına girmiştir.
NASIL UYGULANIR?
Her iki aşı da 6 ay içinde 3 kez, kas içi enjeksiyon şeklinde uygulanır.
AŞI KORUMASI KAÇ YIL SÜRER?
Şu anki bilgilerimize göre, Gardasil ile en az 5 yıl, Cervarix ile en az 6 yıl koruma sağlanabilir. Şu an için hiç kimse yaşam boyu koruyuculuktan söz edemez.
YAN ETKİLER NELERDİR?
Tüm tıbbi uygulamalarda olduğu gibi bu aşılar da bazı yan etkilere sahiptir. Bunlar genellikle ciddi değildir. Fakat tüm yeni tedavilerde olduğu gibi bu aşıların da uzun dönemdeki olası yan etkileri için konuşmak mümkün değildir. Şu an için en yaygın yan etkiler enjeksiyon yerinde hassasiyet ve hafif ateştir. Ayrıca baş ağrısı, sersemlik hissi, bulantı, kusma ishal, karın ağrısı ve ürtiker görülebilir.
Gebelerde kullanılmamalıdır.
KİMLERE UYGULANMALIDIR?
En doğru yaklaşım toplum ve birey özelliklerine göre uzman hekimlerce uygulama kararının verilmesidir. 9-45 yaş arasında aşının etkinliği gösterilmiştir. Günümüz sağlık yetkilileri, aşının ergenlik çağının başlarında kız çocuklara uygulanmasını önermektedirler. Avustralya’da erkek çocuklara da uygulanırken İngiltere’de 12-18 yaş grubu kızlara rutin aşılama yapılmaktadır.
Erişkin kadınlar da aşılanmalıdır. Fakat daha önce HPV ile karşılaşmış olanlarda aşılanmadan fayda sağlanmayabilir.
Günümüz bilgilerine göre, küçük yaşlarda HPV aşılaması uygulanan kişiler de dahil olmak üzere tüm kadınların, düzenli olarak smear testlerini yaptırmaları gereklidir.